شرایط رقابت تولیدکنندگان داخلی با خارجی

اوایل این ماه در جلسه بررسی مسائل صنعت تولید لوازم خانگی با حضور محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور بر هدفگذاری تولید 19 میلیون کالای خانه در سال جاری و تامین 150 هزار جهیزیه باکیفیت، ارزان قیمت و اقساطی جهت ازدواج جوانان در میان اقشار کم درآمد تاکید شد.
مخبر در این جلسه تقویت تولید داخلی را از اولویت‌های اصلی دولت برشمرد و گفت: رویکرد جدی دولت حمایت از تولیدکنندگان داخلی و تقویت بخش تولید لوازم خانگی است تا علاوه بر تامین نیاز داخلی، زمینه توسعه صادرات نیز فراهم شود.وی بر افزایش حجم تولید لوازم خانگی به عنوان یک ضرورت در جهت رونق بخشیدن به این صنعت تاکید کرد و افزود: افزایش نامتعارف قیمت ها هیچگاه نمی‌تواند به رونق تولید کمک کند بلکه افزایش حجم تولید و ارتقای بهره وری است که منجر به کاهش قیمت تمام شده، بهبود کیفیت و رضایتمندی خریداران خواهد شد.
معاون اول رئیس‌جمهور تصریح کرد: واردات کالاهایی که مشابه آن در داخل تولید می‌شود موضوعیتی برای دولت ندارد اما تولید کنندگان باید توجه داشته باشند که کیفیت محصولات و قیمت‌ها باید به نحوی باشد که رضایتمندی جامعه را به همراه داشته باشد تا دولت بتواند به حمایت‌های خود از تولید کنندگان ادامه دهد.
مخبر از رئیس اتحادیه تولید کنندگان و فروشندگان لوازم خانگی تهران و رئیس هیئت مدیره و دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی که در جلسه حضور داشتند خواست ظرف چند روز آینده نیازها وانتظارات خود از دولت را احصاء و در جلسه آتی ارائه دهند تا تصمیمات لازم برای رونق بخشیدن به صنعت لوازم خانگی و تامین مطالبات دولت از این صنعت اتخاذ شود.
وی افزود: دولت آمادگی دارد امتیازات و حمایتهای مورد انتظار فعالان صنعت لوازم خانگی را تامین کند تا این صنعت مهم بتواند ضمن رونق و توسعه صادرات، نیازهای جامعه را با قیمت و کیفیت مناسب تامین کند و به هدفگذاری خود برای تولید 19 میلیون انواع لوازم خانگی‌در سال جاری دست یابد و از سوی دیگر بتوان شرایطی برای تولید لوازم خانگی با قیمت و شرایط پرداخت مناسب برای ازدواج جوانان در میان اقشار کم درآمد ایجاد کرد.
الزامات صادرات پایدار لوازم‌خانگی
در همین راستا دبیرکل انجمن صنایع لوازم‌خانگی ایران گفت: صادرات پایدار لوازم‌ خانگی الزاماتی دارد که از آن جمله حمایت دستگاه‌های ذی‌ربط و حرکت هماهنگ آنها، تقویت برندها، تعمیق ساخت داخل محصولات و صادرات قطعه است.
«عباس هاشمی» به جلسه اخیر اعضای انجمن صنایع لوازم خانگی با معاول اول رییس‌جمهوری، وزیر اقتصاد و رییس‌کل بانک مرکزی اشاره کرد و افزود: گرچه صادرات این محصولات به کشورهایی همچون عراق، افغانستان، منطقه سی. آی. اس و غیره انجام می‌شود، اما این صادرات پایدار نیست و باید بتوانیم همچون ترکیه از تولیدکنندگان و صادرکنندگان خود حمایت کنیم.
این مقام صنفی تاکید کرد: برای صادرات پایدار باید اتفاقاتی در درون واحدهای تولیدی بیفتد و علاوه بر آن، در کلان کشور باید مواردی همچون اتصال به شبکه بانکی جهانی و بازپرداخت عوارض، سود گمرکی و دیگر پرداختی‌های صادرکنندگان (که طبق قانون باید یک ماهه باشد) را شاهد باشیم؛ این در حالی است که برخی شرکت‌ها در چهار و حتی پنج سال گذشته این ارقام را دریافت نکرده‌اند.وی، به رفع تعهد ارزی به عنوان یکی دیگر از مشکلات صادرکنندگان اشاره کرد و گفت: در سایر مسائل نیز باید بتوانیم به صورت ساختاری کار کنیم؛ به‌طور مثال در ساخت قالب‌ها باید بتوانیم با همراهی شرکت‌های بزرگ قالب‌ساز چینی کنسرسیومی تشکیل دهیم و ضمن برخورداری از آموزش‌های لازم، مشارکت در تولید داشته باشیم که در این صورت به رشد پایدار دست خواهیم یافت.
هاشمی، همچنین استفاده از قابلیت‌های علمی، مالی و صادراتی سازمان‌های توسعه‌ای نظیر ایدرو و ایمیدرو و شرکت‌های بزرگ کشور را در این مسیر و تثبیت صادرات مفید برشمرد که می‌توانند حلقه تکمیل‌کننده صادرات محصولات لوازم‌خانگی باشند.وی بیان‌ داشت: انعقاد پیمان‌های تعرفه ترجیحی با دیگر کشورها برای توسعه صادرات مفید و موثر است و باید توسعه یابد.
دبیرکل انجمن صنایع لوازم‌خانگی ایران همچنین با اشاره به اهمیت توجه به تحولات دیجیتال در سطح جهانی، اظهار داشت: این مهم با حضور شرکت‌های دانش‌بنیان باید در صنعت لوازم‌خانگی جدی گرفته شود و در این مسیر دستگاه‌های همچون وزارت صمت، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، فاوا و غیره به یاری صنعت و توسعه تحول دیجیتال بپردازند.
وی اضافه‌ کرد: تقویت برندها، تعمیق ساخت داخل محصولات و صادرات پایدار قطعه به کشورهایی همچون پاکستان و ترکمنستان که صادرات محصولات نهایی به آنها ممنوع است، یا ایجاد خطوط مونتاژکاری در آنها و تولید محصولات با نام و برندهای ملی آنها، از دیگر ملزومات دستیابی به صادرات پایدار در این حوزه است.
هاشمی تصریح‌کرد: چنین استراتژی‌هایی باید در سطح کلان و ملی تعریف شود و همه دستگاه‌ها ذی‌مدخل نیز باید برای انجام آنها ملزم باشند، نه اینکه شاهد کارهای جزیره‌ای و جسته و گریخته باشیم.وی یادآور شد:‌ برای صادرات پایدار، در وهله نخست باید افزایش تولید اتفاق بیفتد که آن هم با استمرار تامین مواد اولیه، همچنین فروش اعتباری مواد اولیه از سوی صنایع بالادستی به میزان کافی و با قیمت‌های مناسب اتفاق می‌افتد.این مقام صنفی همچنین حمایت صندوق ضمانت صادرات و اصلاح زیرساخت‌های حمل و نقل زمینی و دریایی را برای توسعه و استمرار صادرات، لازم برشمرد.
وی بیان‌ داشت: در حالی که سال گذشته ۱.۴ میلیارد دلار تخصیص ارز برای صنعت لوازم‌خانگی را شاهد بودیم، چنانچه مسوولان بخواهند امسال نیز به همین میزان تخصیص ارز در نظر بگیرند، برای فصل بهار ۳۵۰ میلیون دلار باید تخصیص می‌یافت؛ این در حالی است که کمتر از نیمی از این رقم تخصیص یافته است.
تقلبی ها، اجناس اصل را به حاشیه برده اند
بسیاری از مردم به دلیل اینکه خواستار خرید لوازم خانگی با کیفیت هستند، در بازار زیاد به جستجو می‌ پردازند که نتیجه آن در بعضی از مواقع، خرید کالای تقلبی به جای اصلی است.
به‌ جرات می‌توان به این موضوع مهم اشاره کرد که ظهور لوازم‌ خانگی تقلبی در بازار سبب شده تا بسیاری از شهروندان برای خرید با مشکلات متعددی روبرو باشند. سوال جدی و مهم اینجاست که وقتی کشور ما به عنوان یک تولیدکننده مهم در حوزه لوازم خانگی حداقل در منطقه خاورمیانه مطرح است،چرا باید خرید انواع لوازم خانگی در بازار ایران همراه با تقلب همراه باشد؟
بسیاری از مردم خواستار خرید لوازم خانگی با کیفیت هستند، اما نتیجه آن در بعضی از مواقع، اتفاقی ناگوارتر، یعنی خرید کالای تقلبی به جای اصلی است. تشخیص کالای تقلبی از اصلی برای بسیاری از مردم کوچه و بازار بسیار سخت و در بعضی از مواقع ناممکن است. به راستی برای خرید لوازم خانگی اصلی باید چه راهکاری را اتخاذ کرده و انجام داد؟
ضمانت‌نامه و گارانتی ۲ عامل مهم برای تشخیص لوازم خانگی اصلی از تقلبی
اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه لوازم خانگی با بیان اینکه برخی از سودجویان همچنان در بازار لوازم خانگی به دنبال فروش کالاهای خانگی تقلبی هستند، گفت: برای رفع این مشکل مهم باید سیاست‌گذاری انجام شود تا شاهد افزایش تعداد لوازم خانگی تقلبی در بازار نباشیم. وی با اشاره به اینکه شهروندان برای تشخیص کالای اصلی از تقلبی باید نوع گارانتی را مشاهده کنند، گفت: دریافت کدرهگیری کالا همراه چک کردن شماره سریال ساخت می‌تواند به خریداران در خرید انواع لوازم خانگی کمک بزرگی کند. اطلاعات یک کالایی مانند لوازم خانگی باید در سایت کارخانه و کمپانی سازنده موجود باشد و نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که دقت در خرید انواع لوازم خانگی می‌تواند کمک بزرگی به خریداران کند تا در دام متقلبان نیفتند.
پازوکی با حمایت از ساخت انواع لوازم خانگی در داخل کشور تصریح‌کرد: مرغوبیت به همراه قیمت ۲ مولفه اصلی برای کارخانه‌های سازنده لوازم خانگی هستند که در اولویت هستند، هرچند نباید از مشتری‌مداری را فرموش کرد. عدم تطابق ضمانت‌نامه و گارانتی موجود در سایت با اصل گارانتی می‌تواند خریدار را در خرید لوازم خانگی به صورت کاملا درست راهنمایی کند و می‌توان با انجام اقداماتی موثر تعداد کالاهای تقلبی در بازار را کاهش داد ولی نمی‌توان میزان آن را به صفر رساند.
پازوکی با اشاره به اینکه راهکار مبارزه با قاچاق لوازم خانگی در ایران، تولید لوازم خانگی با کیفیت است، اضافه‌کرد: باید به این واقعیت مهم اشاره کرد که که قاچاق کالا یکی از مهمترین آفت‌های اقتصاد در هر کشور است که سبب عقب‌ماندگی توسعه اقتصادی می‌شود.
رئیس اتحادیه لوازم خانگی با بیان اینکه ثبات قیمت در بازار لوازم خانگی کشور می‌تواند نقش موثری از استقبال مردم از خرید انواع لوازم خانگی ایرانی داشته باشد، گفت: تنوع تولید انواع لوازم خانگی در بازار می‌تواند یک راهکار مهم برای مقابله با قاچاق و توزیع کالای تقلبی باشد و این اتفاق زمانی رخ خواهد داد که خریدار به لحاظ کیفیت و قیمت برای کالاهای ایرانی به اطمینان خاطر رسیده باشد.
کیفیت ناهمگون انواع تولیدات در برندهای ایرانی
احسان فدایی کارشناس حوزه لوازم خانگی یکی از علل مهم در گرانی بیش از حد لوازم ‌خانگی در بازار را تحریم عنوان کرد و افزود: پس از اعمال تحریم‌ های ظالمانه و خروج برندهای معتبر تولیدکننده لوازم خانگی از کشور شاهد افزایش تعداد لوازم خانگی قاچاق و تقلبی در بازار بودیم.
وی افزود: تعریف کیفیت لوازم خانگی از زبان دوستان و آشنایان یکی از مهمترین شیوه‌های تبلیغ برندهای تولیدکننده در بازار لوازم خانگی کشور است که این روش در بازار ایران به خوبی جواب می‌دهد.فدایی با بیان اینکه تولیدکنندگان لوازم خانگی در ایران به دلیل اینکه محصولات تولیدی آنها کیفیت یکسانی ندارند با چالش‌ های متعددی روبرو هستند، گفت: به طور مثال کیفیت یخچال فریزر برای یک تولیدکننده ایرانی بسیار مرغوب و قابل‌ قبول است ولی برند دیگری در تولید ماشین لباسشویی و اجاق گاز سرآمد است، اما در تولیدات یخچال فریزر چندان مشتری‌ پسند نیست.
در واقع این تاکید به این معناست که اصلا الزامی ندارد همه خریدهای خود را از یک برند خاص انجام دهید. بلکه باید دریافت که هر برندی، در تولید کدام محصول، ویژه تر کار کرده است.
فدایی تاکید کرد: خدمات پس از فروش یکی از ضعف‌ های مهم تولیدکنندگان لوازم خانگی در ایران است در حالی که برندهای معتبر و سرشناس خارجی در اولین قدم برای توزیع لوازم خانگی در نقاط مختلف جهان در فکر ارائه خدمات پس از فروش هستند زیرا جلب رضایت مشتری برای برندهای خارجی تولیدکننده لوازم خانگی اهمیت بالایی دارد.
این کارشناس حوزه لوازم خانگی کشور اضافه‌کرد: توزیع‌کنندگان کف بازار در صنعت لوازم خانگی برای اینکه سود بیشتری کسب کنند مایل به فروش لوازم خانگی وارداتی هستند در حالی که باید این روند به نفع تولیدکنندگان ایرانی تغییر کند و توزیع کنندگان در مسیری گام بردارند که منفعت تولیدکننده لوازم خانگی ایرانی لحاظ شود.
فدایی خواستار ایجاد رقابت جدی بین تولیدکنندگان لوازم خانگی ایرانی با خارجی شد و افزود: در کالاهای به اصطلاح با دوام موضوع کیفیت همواره برای خریدار به عنوان یک اصل مهم مطرح بوده است و به نظر می‌رسد در این حوزه تولیدکنندگان ایرانی برای رقابت با رقبای خارجی باید مسیر سختی را طی کنند که انتهای این مسیر در صورت موفقیت می‌تواند منجر به صادرات انواع لوازم خانگی ایرانی به نقاط مختلف جهان شود.
افزایش قیمت مواد اولیه مورد نیاز صنعت لوازم خانگی
بر اساس برخی گزارش ها قیمت مواد اولیه لوازم خانگی از سال 1397 تاکنون 300 تا 700 درصد افزایش یافته است، این میزان تورم برای 5 سال عدد قابل توجهی محسوب می شود، زیرا دولت مدعی بود که سالانه تورم کشور بین 40 تا 50 درصد بوده و برای 5 سال میزان تورم کالاها باید بین 200 تا 250 درصد می بود، اما می بینیم که مواد اولیه برخی صنایع خیلی بیشتر از تورم عمومی گران شده اند و این موضوع منجر به چالش قیمت گذاری هم شده است.به عبارت دیگر سازمان حمایت به عنوان متولی قیمت گذاری کالاها برای تعیین نرخ محصولات تورم عمومی را در نظر می گیرد و برخی مواقع تولیدکنندگان لوازم خانگی مدعی هستند با وجود اینکه اسناد مربوط به هزینه تمام شده بالاتر را به سازمان حمایت ارائه می دهند، اما این سازمان در صدور مجوز برای افزایش قیمت طفره می رود.امید فاضلی نیا دبیر انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی درباره تورم مواد اولیه لوازم خانگی گفت: « علاوه بر اینکه قیمت ارز در سال های اخیر رشد قابل توجهی داشته، قیمت مواد اولیه مورد نیاز صنعت لوازم خانگی هم در بورس کالا با قیمت های جهانی تعیین می شود که عملا با نرخ ارز رشد قابل توجهی پیدا کرده است. از طرف دیگر باید در نظر داشت که تولیدکنندگان لوازم خانگی نمی توانند تمام مواد اولیه مورد نیاز خود را از بورس تهیه کنند، زیرا عرضه مواد اولیه بسیار کمتر از تقاضاست، به همین دلیل تولیدکنندگان مجبور هستند بخشی از مواد اولیه خود را از بازار آزاد دریافت کنند که با نرخ های بالایی عرضه می شود.»
در شرایط کنونی دو محصولی که شرکت های لوازم خانگی در بورس کالا دریافت می کنند ورق فولادی و همچنین پلیمرهای پتروشیمی است که در سال های اخیر با رشد قیمت های جهانی و نرخ دلار گران شده اند، اما با وجود اینکه در چند ماه اخیر قیمت کامودیتی ها افت کرده نرخ این محصولات در بورس ایران افت چندانی نداشته است و این موضوع تحت تاثیر انحصار عرضه است.
در واقع محصولات پلیمری مورد نیاز صنعت لوازم خانگی در ایران توسط دو شرکت به صورت انحصاری تولید و عرضه می شود و زمانی که دولت مجوز صادرات و فروش ارز آن با نرخ تالار دوم مرکز مبادلات ارزی را به شرکت های پتروشیمی داد این شرکت ها تولیدات خود را به سمت محصولات صادراتی تغییر دادند، به همین دلیل عرضه محصولات پلیمری مورد نیاز لوازم خانگی در بورس کالا به شدت کاهش یافته است و شرکت های تولیدی مجبور شده اند این مواد اولیه را با نرخ های بسیار بالاتر از بازار آزاد تامین کنند، به همین دلیل است که میزان تورم مواد اولیه صنعت لوازم خانگی بسیار بالاتر از تورم عمومی است و این مساله تا زمانی که وزارت صنعت نظارت کافی به عرضه مواد اولیه در بورس کالا نداشته باشد ادامه دارد.
البته در عرضه ورق مورد نیاز صنعت لوازم خانگی هم مشکلات مشابه ای وجود دارد و شرکت فولادی هم که این محصول را به صورت انحصاری تولید می کند ترجیحا بخش عمده ای از آن را صادر و بخشی هم در بورس کالا توسط شرکت های صوری خریداری و به بازار آزاد تزریق می شود، به همین دلیل تورم در مواد اولیه لوازم خانگی بسیار بالاتر از تورم عمومی کشور شده و مسئولان از پذیرش آن سرباز می زنند.