صفری که از کشت توتون افتاد!

 امروز- لیلا زمانی
چرا سطح زیر کشت توتون از ۲۰،۰۰۰ هکتار به ۲،۰۰۰ هکتار تقلیل یافته است؟
اول شهریور بود که محمد شیخان مدیرعامل شرکت دخانیات ایران  با حضور در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با انتقاد از تولید و فروش سیگار در داخل کشور از سوی دو شرکت خارجی چند ملی JTI و BAT با ماهیت انگلیسی آمریکایی و ژاپنی گفت: امروز اینجا دور هم جمع شدیم تا تصمیماتی اتخاذ شود که منافع ملی کشور و سلامت جامعه تامین گردد. وی افزود: امیدواریم ره آورد این هم اندیشی ها برای اشتغال جوانان، بهداشت و سلامت جامعه مفید باشد.مدیرعامل شرکت دخانیات ایران تاکید کرد: با هدفمندسازی مالیات و تنظیم عادلانه آن، دولت می تواند درآمد ۵۰ هزار میلیاردی داشته باشد و این منابع می تواند صرف توسعه اشتغال جوانان، بهداشت، ورزش و مسئولیت اجتماعی در مناطق محروم شود.
شیخان در حالی که تعدادی سیگارهای شرکت های خارجی چند ملیتی و تعدادی سیگارهای قاچاق را به همراه داشته و به اعضای کمیسیون نشان داده، ۱۲ سوال از نحوه فعالیت این ۲ شرکت خارجی چند ملیتی مطرح کرد که به شرح زیر است؛
۱. ثروت تولید شده از صنعت سیگار توسط دو کمپانی خارجی با ماهیت انگلیسی، آمریکایی و ژاپنی به جیب چه کسانی می رود که نمی گذارند بخشی از این درآمد در اختیار دولت برای توسعه اشتغال جوانان، بهداشت، ورزش و مسئولیت اجتماعی صرف شود؟.
۲. چرا نباید دو کمپانی خارجی فعال در داخل ایران که در قالب «طرح فریب» در سال ٨١ توسط دولت وقت به بهانه کنترل قاچاق وارد ایران شدند و در دولت قبل نیز مورد حمایت ویژه بودند همانند فعالیت در سایر کشورهای دنیا مالیات بالای ٧٥ درصدی پرداخت کنند؟.
۳. تا کی باید شاهد اتحاد مثلثی شرکت های سیگارت سازی استعماری که بدنبال افزایش مصرف سیگار در داخل کشور و تضعیف بهداشت عمومی جامعه هستند، باشیم و علیرغم تحمیل هزینه ۶۵ هزار میلیارد تومانی بر نظام سلامت، هیچگونه عوارضی برای ارتقاء بهداشت جامعه پرداخت نکنند؟.
۴. چگونه با وجود منع قانونی تبلیغ سیگار، (طبق ماده ۳ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات) شرکتهای خارجی اقدام به تبلیغات گسترده محصولات خود در سطح جامعه، خرده فروشی ها (استندهای تبلیغاتی در سوپرمارکتها) و فضای مجازی نموده و در این تبلیغات، با استفاده از تنوع محصولات و طیف وسیع قیمتی، تمام اقشار جامعه را بدون در نظر گرفتن مسائل اجتماعی، بهداشتی و فرهنگی، هدف سودآوری خود قرار داده اند؟.
۵. چرا علیرغم حضور شرکتهای چندملیتی در داخل، هنوز بعضی از محصولات آنها از کانال قاچاق وارد ایران می شود؟! و دلایل عدم اقدام قانونی با این کمپانی های چندملیتی چیست؟.
۶. چرا سطح زیر کشت توتون از ۲۰،۰۰۰ هکتار به ۲،۰۰۰ هکتار تقلیل یافته است و چه کسانی به معیشت و اقتصاد کشاورزان آسیب زدند و منافع واردات توتون به جیب چه کسانی رفته است؟!
۷. چرا با وجود آنکه در تمام کشورهای پیشرفته، مالیات سیگار برای شرکتهای خارجی بیش از ۱۰۰ درصد نرخ سیگار است، در کشور ما تنها به دریافت ارزش افزوده از این شرکتها بسنده شده و این رویه ی غلط به نفع تولید ملی و اشتغال داخلی اصلاح نمی گردد؟!.
۸. چرا بعد از تحریم های یک‌ جانبه‌ی آمریکا، شرکتهای خارجی قراردادهای خود را در صنایع نفت، پتروشیمی، خودروسازی و انرژی نیمه ‌کاره رها کردند و از ایران خارج شدند؛ اما در حوزه صنایع دخانی نه تنها فعالیتهای خود را متوقف نکردند بلکه سرمایه‌گذاری‌های خود را در کشور ایران به شدت توسعه دادند به نحوی که در نیمه اول سال ۱۳۹۸ و در اوج تحریمهای ظالمانه که حتی دارو و تجهیزات پزشکی را نیز شامل می‌شد بیش از ۵۰ درصد سرمایه‌گذاری خارجی مربوط به صنعت دخانیات بوده است؟
۹. چرا افزایش بی رویه صدور مجوز عاملیت صنعتی به شرکتها و شخصیتهای حقیقی و اجازه ثبت متنوع علائم تجاری جدید سیگار در هشت سال گذشته از سوی دولت وقت در ستاد صنایع دخانی وزارت صمت که با سیاستها کلان کاهش مصرف سیگار در تناقض آشکار است، اصلاح نگردیده است؟
۱۰. چرا در دولت گذشته، شخص رئیس جمهور، خط پرایمری توتون شرکت آمریکایی-ژاپنی را افتتاح می کند و به این شرکت در بحرانی ترین شرایط ارزی کشور، ارز دولتی اختصاص داده است؟!
۱۱. چرا صنعت دخانیات در ایران در سرفصلهای وزارت صمت ذیل صنایع غذایی تعریف شده است و آیا می دانیم قرار دادن این صنعت در ذیل صنایع غذایی چه آسیب ها و تهدیداتی را متوجه کشور و منافع ملی میکند؟
۱۲. نباید بگذاریم ایران جولانگاه چپاول شرکتهای چندملیتی استعماری که تولید سیگار را با تولید بیسکوئیت و شکلات اشتباه گرفته اند و موجب افزایش بی رویه مصرف سیگار و کاهش سن مصرف شده اند، باشد.
فسادهای تولید، توزیع و فروش سیگارهای خارجی بررسی شود
در همین راستا عضو کمیسیون سیاست داخلی و شوراهای مجلس با اشاره به فسادهای موجود در صدور مجوز برای شرکت‌های خارجی چندملیتی تولید سیگار در داخل کشور گفت: هیات تحقیق و تفحص مجلس باید فسادهای موجود در تولید، توزیع و فروش سیگارهای خارجی را بررسی کند.
ابوالفضل ابوترابی با اشاره به تولید و فروش سیگار در داخل کشور از سوی ۲ شرکت چندملیتی JTI و BAT با ماهیت انگلیسی- آمریکایی و ژاپنی اظهار کرد: در شرایط تحریم ما دیدیم که آمریکا حتی مانع ورود ماسک به کشور می‌شد و به‌رغم آنکه در همه زمینه‌ها تحریم شدیم اما تعجب‌برانگیز بود شرکت آمریکایی - انگلیسی و ژاپنی  نه‌تنها مشمول تحریم نشدند، بلکه آزادانه با ظرفیت بیشتر به تولید پرداختند.وی تأکید کرد: بر اساس اطلاعات رسیده به ما این شرکت‌های چندملیتی مالیات و عوارض مناسبی پرداخت نمی‌کنند، درحالی‌که باید متناسب با درآمد خود مالیات پرداخت کنند.عضو کمیسیون سیاست داخلی و شوراهای مجلس با اشاره به مجوز صادر شده برای فعالیت این شرکت‌ها در دولت قبل گفت: متأسفانه این شرکت‌ها ۷۵ درصد بازار داخلی را تصاحب کردند و سرمایه حاصله را از کشور خارج می‌کنند.
ابوترابی با بیان اینکه این شرکت‌ها مسئولیتی در قبال وظایف اجتماعی خود قبول نمی‌کنند، گفت: آنها باید بخشی از درآمد خود را برای انجام وظایف مسئولیت‌های اجتماعی از جمله بهداشت، اشتغال، توسعه کشت، ورزش و... هزینه کنند اما صرفاً نگاهی سود انگارانه به بازار مصرف ایران داشته و عایدات آنها از کشور خارج می‌شود.وی با اشاره به فسادهای صورت ‌گرفته در زمینه تولید، فروش و توزیع سیگارهای خارجی در دولت قبل گفت: در دولت روحانی به شرکت‌های خارجی چندملیتی اجازه و مجوز تولید سیگار در داخل داده شد و ما از هیات تحقیق و تفحص مجلس از شرکت دخانیات ایران، می‌خواهیم این موضوع را به طور جد مورد بررسی قرار دهد.عضو کمیسیون سیاست داخلی و شوراهای مجلس با بیان اینکه هیات تحقیق و تفحص مجلس باید به فسادهای انجام شده در سال‌های گذشته در صنعت دخانیات در داخل شرکت‌های خارجی را به طور دقیق بررسی کنند، افزود:  چراکه این شرکت‌های خارجی با داشتن ۷۵ درصد سهم بازار، هیچ‌گونه تعهدی نسبت به منافع ملی و سلامت جامعه ندارند و حتی اکنون که در داخل به تولید مشغول هستند، هنوز تعدادی از محصولات آنها از کانال قاچاق وارد کشور می‌شود.
٧٥ درصد بازار فروش سیگار کشور در اختیار ٢ شرکت خارجی است
از سوی دیگر عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفت: در حال حاضر ٧٥ درصد بازار فروش داخلی سیگار در اختیار این ٢ شرکت خارجی قرار دارد و این مسأله خلاف منافع ملی و در مسیر آسیب به سلامت جامعه است.
حجت‌الاسلام سید سلمان ذاکر در گفت‌وگو با ایرنا، با اشاره به تولید و فروش سیگار در داخل کشور از سوی دو شرکت خارجی چندملیتی JTI  و BAT که صاحبانی انگلیسی، آمریکایی و ژاپنی دارند، اظهار کرد: شرکت‌های خارجی با رویکرد افزایش مصرف سیگار در کشور ما فقط به فکر کسب سود برای خود و خروج سرمایه از کشور هستند.
وی با اشاره به واردات مواد اولیه (توتون و تنباکو) این دو شرکت از خارج، افزود: این شرکت‌ها بدون توجه به سلایق و علایق ملت ایران به دنبال تغییر مزاج ملت هستند و به کیفیت محصولات خود توجه چندانی ندارند. این برای سلامت جامعه خطری بزرگ است.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تأکید کرد: وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو باید نسبت به واردات محصولات دخانی از سوی این شرکت‌های خارجی چندملیتی احساس مسئولیت کرده و نظارت جدی بر کیفیت این محصولات داشته باشند.
ذاکر با اشاره به ندادن مالیات از سوی شرکت‌های چندملیتی، گفت: این شرکت‌ها هنوز مالیاتی پرداخت نمی‌کنند و درصدی را هم که برای ارزش‌افزوده محصولات خارجی مشخص کرده‌اند، بسیار کم و نسبت آن با تولیدات داخلی عادلانه نیست و این خلاف سیاست‌های حمایتی دولت از تولید داخل است، بنابراین وزارت صمت و وزارت اقتصاد خیلی فوری این موضوع را اصلاح کنند.این نماینده مجلس تاکید کرد: مجلس هم به این موضوع ورود خواهد کرد و نخواهد گذاشت شرکت‌های خارجی هم به‌سلامت جامعه آسیب برسانند و هم سرمایه کشور را چپاول کنند.وی با بیان اینکه در همه کشورها، شرکت‌های دخانیات مسئولیت‌ها و وظایف اجتماعی مثل توجه به‌سلامت و ورزش مردم را بر عهده دارند، گفت: سوال ما از مسئولین شرکت‌های خارجی چندملیتی این است که چرا نباید از درآمد حاصل از سود تولید و فروش سیگار برای سلامت مردم هزینه شود و آنها چرا از این ماجرا فرار کنند.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با تأکید بر اینکه باید مجلس و مسئولین دولتی نظارت جدی بر عملکرد شرکت‌های خارجی چندملیتی تولید سیگار داشته باشند، گفت: با توجه ‌به اینکه مواد اولیه این شرکت‌ها از خارج وارد می‌شود و نظارت چندانی بر آنها صورت نمی‌گیرد، باعث نگرانی است که این محصولات بر سلامت مردم تأثیرات منفی زیادی داشته باشند.
ذاکر با بیان اینکه در حال حاضر سیگار موجود در بازار ایران از ۳ طریق شرکت‌های خارجی چندملیتی، شرکت دخانیات ایران و همچنین قاچاق تأمین می‌شود، گفت: کمتر از ۱۰ درصد بازار فروش داخل در اختیار شرکت دخانیات ایران است و این باعث تأسف است.عضو کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: روشنگری‌های خوبی در راستای مبارزه با فساد و مافیا در شرکت دخانیات انجام شده و تلاش‌های خوبی برای تقویت تولید داخل و کیفیت محصولات صورت گرفته است.ذاکر با بیان اینکه در دوره جدید مدیریت شرکت دخانیات ۲ رویکرد اساسی در صنعت دخانیات را شاهد هستیم، گفت: یکی تأمین نیروی انسانی متخصص، باتجربه، ماهر، جوان و تزریق آن‌ها به بدنه شرکت باهدف تحول در محصولات دخانیات است.
وی افزود: قطعاً با این نیروهای انسانی انقلابی دارای روحیه جهادی شرکت دخانیات از حالت ورشکستگی نجات خواهد یافت و توان رقابت با شرکت‌های خارجی را پیدا خواهد کرد.
نماینده ارومیه در مجلس تصریح کرد: رویکرد دیگر مدیریت جدید شرکت دخانیات تحول در صنعت دخانیات و حمایت از کشاورزی باهدف خودکفایی و صادرات محصولات دخانی است. در همین راستا در بازسازی صنایع، به‌روزرسانی و بهسازی کارخانه‌ها و ماشین‌آلات قدیمی قدم‌های خوبی برداشته شد و به کمیت و کیفیت تولید نیز توجه خوبی شده است.
ذاکر افزود: در سال‌های گذشته عمده‌ترین مشکل شرکت دخانیات نداشتن یک استراتژی هدفمند بود که لازم است با حمایت دولت و مجلس، ضمن خروج از وضعیت قبلی، نظارت بر عملکرد شرکت‌های خارجی نیز توسط این شرکت ملی که همه زیرساخت‌های فنی و دانش لازم را دارد، صورت پذیرد و در این مسیر مجلس و دولت باید برای حفظ منافع ملی قوانین حمایتی لازم را تصویب کنند.
مجلس پیگیر فرار مالیاتی شرکت‌های چند ملیتی تولید سیگار باشد
همچنین عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با انتقاد از پرداخت نکردن مالیات از سوی کمپانی های خارجی چند ملیتی تولید کننده سیگار در داخل کشور گفت:مجلس باید پرداخت نکردن مالیات از سوی شرکت های خارجی چند ملیتی تولید سیگار را به طور جدی پیگیری کند.حجت الاسلام احد آزادیخواه نماینده ملایر در مجلس شورای اسلامی با اشاره به تولید و فروش سیگار در داخل کشور از سوی 2 شرکت خارجی چند ملیتی JTI و  BAT با ماهیت انگلیسی- آمریکایی و ژاپنی گفت: کمیسیون کشاورزی مجلس وضعیت صنعت دخانیات و کشت توتون و تنباکو را رصد می کند و در همین راستا یک بار از آقای شیخان مدیرعامل شرکت دخانیات ایران دعوت کرد و در جلسه رسمی کمیسیون گزارشی ارائه شد.
وی افزود: در این جلسه مدیرعامل شرکت دخانیات ایران نسبت به برخی موضوعات از جمله فعالیت شرکت های چند ملیتی انتقاد و گلایه داشت و بر ضرورت حمایت از صنعت دخانیات داخلی و کشاورزان توتونکار و تنباکو کار تاکید کرد.عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با بیان اینکه در حال حاضر مصرف سیگار در داخل کشور به شکل عجیبی افزایش یافته، تصریح کرد: مصرف زیاد سیگار در کشور تعجب برانگیز است این در حالی است که شرکت های خارجی چند ملیتی به خصوص شرکت آمریکایی انگلیسی و ژاپنی سهم زیادی از بازار فروش را در اختیار دارند.حجت الاسلام آزادیخواه با اشاره به کاهش سهم شرکت دخانیات ایران از بازار فروش داخلی افزود: شرکت دخانیات باید سم خود را از میزان فروش و بازار داخلی مشخص و راهکارهای افزایش سهم بازار فروش را تعیین کند.
وی با بیان اینکه شرکت‌های خارجی چند ملیتی تولید کننده سیگار باید مالیات پرداخت کنند، گفت مجلس شورای اسلامی به خصوص کمیسیون‌های تخصصی باید پرداخت نکردن مالیات از سوی این شرکت های چند ملیتی را به طور جدی بررسی و این شرکت‌ها را ملزم به پرداخت مالیات کنند.عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با بیان اینکه سیاست کمیسیون کشاورزی حمایت از کشاورزان زحمت کش است، افزود: مادر کمیسیون موضوع کشت توتون و تنباکو در داخل را پیگیری خواهیم کرد البته باید این مد نظر باشد که در حوزه سیگار عوارض سیگار همیشه چالش برانگیز بود و این موضوع باید به طور جدی در مجلس مورد بررسی قرار گیرد.
حجت الاسلام آزادیخواه گفت:  شرکت دخانیات ایران باید نسبت به تولید، فروش و تصاحب بازار ورود جدی داشته باشد و ما در راستای حمایت از تولید ملی و ضرورت ایجاد اشتغال از شرکت دخانیات، حمایت جدی خواهیم کرد