فرمان ایست به بازار دلار حرف است؟

امروز- طی روزهای گذشته سیگنالی که برای بازار ارز وجود دارد در خصوص اظهارات دولتمردان است. اظهارات محمد مخبر از برخی گشایش‌ها در بازار ارز و دسترسی به پول‌های بلوکه‌شده، با تایید رئیس‌جمهور همراه شد. این اظهارات زمزمه‌هایی از توافقی سیاسی را در بازار ایجاد کرده است.تحلیلگران فنی اعتقاد دارند که قیمت دلار در یک ماه اخیر جهش زیادی را تجربه کرده است و نیاز به اصلاح قیمت دارد. اما در برابر این گروه دسته‌ای قرار دارند که معتقدند اتفاق معناداری برای تغییر جهت بازار رخ نداده است.
با توجه به اینکه در حال حاضر وضعیت برجام و اف ای تی اف نامشخص است، به انتظارات تورمی دامن زده شده است و اگر دولت سیزدهم نتواند بحث برجام را به یک سرانجامی برساند، این انتظارات تورمی همه بازارهای دارایی، کالا و خدمات ما را برهم خواهد زد. در حال حاضر ۳ هزار و ۷۰۰ هزار میلیارد تومان حجم نقدینگی ما است و رشد نقدینگی روزی ۴۰ درصد است. به این معنا که روزی ۴ هزار میلیارد تومان به اقتصاد پمپاژ نقدینگی صورت می گیرد. ظرف دو ماه اخیر قیمت دلار ۳ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش پیدا کرده است و به تبع افزایش قیمت دلار ما شاهد هستیم قیمت تمام دارایی‌ها مانند طلا، خودرو و بازار سرمایه افزایش پیدا کرده است و در ماه های آینده نه تنها قیمت مسکن بلکه قیمت ها در بازار کالا و خدمات نیز افزایش پیدا خواهد کرد. در همین راستا نایب رییس اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد: وعده‌های نسنجیده و غیرواقعی، اولین گام برای فرورفتن مسوولان به چاه حکمرانی بد است. حسین سلاح ورزی در توییتی عنوان کرد: تکذیب سریع و قاطع خبر مربوط به ارزانی‌های قریب الوقوع از سوی دفتر معاون اول رییس‌جمهور، جای خوشحالی و امیدواری داشت.وی تصریح کرد: وعده‌های نسنجیده و غیرواقعی، اولین گام برای فرورفتن مسوولان به چاه حکمرانی بد است. چاهی که انتها ندارد.
نرخ ارز چگونه کنترل می‌شود؟ 
بازار ارز روند افزایشی خود را که از ابتدای مردادماه آغاز شده، همچنان حفظ کرده است اما با توجه به مطرح شدن سیگنال‌های مثبت مبنی بر تسهیل در روند تامین ارز، رای اعتماد مجلس و استقرار وزرا، برخی کارشناسان از احتمال کاهش نوسان‌های این بازار در آینده نزدیک خبر می‌دهند. قیمت‌ها در بازار ارز طی هفته‌ای که گذشت همچنان به روند افزایشی خود ادامه داد و در حالی این هفته به پایان راه رسید که بهای دلار در بازار آزاد در آستانه ورود به کانال ۲۸ هزار تومان قرار دارد و قیمت یورو نیز به مرز ۳۳ هزار تومان نزدیک شده است.تداوم افزایش قیمت ارز طی هفته گذشته، در حال اتفاق افتاد که عمده فعالان و تحلیلگران بازار انتظار داشتند پس از پایان تعطیلات کرونایی و بازگشایی صرافی‌ها و بانک‌ها از روز یکشنبه، روند پر نوسان بازار مدیریت شده و شاهد کاهش یا اصلاح قیمت‌ها باشیم. اتفاقی که در بعد از ظهر یکشنبه نشانه‌هایی از آن در معاملات دیده شد، اما به سرعت بازار از آن عبور کرد و بی‌تفاوت به مسیر صعودی خود را ادامه داد. موج جدید افزایش قیمت ارز را می‌توان از ابتدای مردادماه ردیابی کرد. در آغاز این موج قیمت دلار بازار آزاد در محدوده ۲۴ هزار و ۶۰۰ تومان قرار داشت و یورو نیز به قیمت ۲۹ هزار تومان معامله می‌شد. به اعتقاد کارشناسان اقتصادی عوامل متعددی مسبب بروز این موج جدید شدند که به صورت عمده می‌توان آن‌ها را به دو دسته دلایل سیاست خارجی و متغیرهای پولی تقسیم کرد.
کانال دلا ر بعد از تشکیل کابینه
البته دلار در اولین واکنش به کابینه جدید از مسیر افزایشی خارج شد. روز پنج‌شنبه دلار نه تنها نتوانست از سد کانال ۲۸هزار تومانی عبور کند که به سوی محدوده ۲۷هزار و ۸۰۰ تومانی حرکت کرد. برخی معامله‌گران احتمال می‌دهند که در ابتدای آغاز به کار دولت جدید، میزان عرضه ارز افزایش پیدا کند؛ در نتیجه ترجیح دادند، کمی از خرید‌های قبلی خود کسب سود کنند.
پس از اینکه اکثریت وزرای مورد نظر رئیسی در روز چهارشنبه رای اعتماد گرفتند، بازار ارز و سکه در روز پنج‌شنبه در مسیر کاهشی حرکت کرد. روز پنج‌شنبه دلار نه تنها توان عبور از مرز ۲۸ هزار تومانی را از خود نشان نداد که تا محدوده ۲۷ هزار و ۸۸۰ تومان پایین رفت. افت قیمت دلار موجب شد در بازار سکه نیز فروش‌ها افزایش پیدا کند و فلز گران‌بهای داخلی از کانال ۱۲ میلیون تومانی خارج شود و تا محدوده ۱۱ میلیون و ۹۶۰ هزار تومان افت کند.
 این قیمت ۲۴۵ هزار تومان کمتر از روز پنجم هفته بود. به گفته برخی فعالان، نوسان‌گیران در فاصله انتقال دولت و انتخاب وزرا، سعی کردند با جوسازی پیرامون اخبار مختلف، میزان خرید‌های ارزی را افزایش دهند. با انتخاب کابینه جدید و عبور از دوران گذار، برخی فعالان انتظار دارند که فعالیت نوسان‌گیران کاهش پیدا کند. افزون بر این، برخی معامله‌گران هراس دارند که دولت جدید در آغاز به کار خود سعی کند میزان عرضه ارز را افزایش دهد و زمینه‌ساز نزول قیمتی بازار شود.
بازار تامین کننده دلار
برخی از معامله‌گران عنوان می‌کنند که بخشی از تقاضای اسکناس دلار بازار ایران از سوی بازار هرات افغانستان تامین می‌شده است. به باور این دسته از افراد، اختلال در بازار کشور همسایه می‌تواند تامین اسکناس آمریکایی در بازار داخلی را دچار مشکل کند. با این حال، بخش زیادی از کارشناسان باور دارند که در ماه‌های اخیر، بیشتر اسکناس مورد نیاز بازار داخلی از طریق بازار متشکل ارزی تامین شده است. در واقع دولت با ایجاد بازار متشکل ارزی سعی کرد که اثرگذاری بازارهای حاشیه ایران را کاهش دهد و با سیاست‌های تشویقی صادرکنندگان را ترغیب کرد که ارز خود را در بازار متشکل ارزی عرضه کنند. به این ترتیب، به نظر می‌رسد چالش تامین اسکناس بازار دیگر وابسته به بازارهای همسایه نیست و قیمت‌گذاری اسکناس دلار بیشتر تحت تاثیر بازار متشکل ارزی قرار دارد.
آیا بازار ارز به زودی آرام می‌گیرد؟
بازار ارز در سال ۱۴۰۰ بیش از پیش تحت تاثیر اخبار سیاسی قرار دارد، مسایل مربوط به مذاکرات مربوط به برجام در هفته های گذشته، بازار ارز را تحت تاثیر قرار داده بود. اما در این میان، وقوع تحولات سیاسی و نظامی در افغانستان باعث نوساناتی در بازار ارز در روزهای اخیر شد.
سقوط دولت افغانستان توسط نیروهای طالبان،   موجی از نگرانی در رابطه با افزایش تنش‌های منطقه‌ای ایجاد کرد. همچنین نگرانی از سرنوشت بازار ارز هرات که در کنار بازار ارز سلیمانیه، از منابع تامین ارز بازار داخلی کشور هستند، نیز از دیگر دلایل تاثیر منفی تحولات سیاسی و نظامی افعانستان در بازار ارز بود. البته این نگرانی به اعتقاد برخی از فعالان بازار ارز در هفته‌ای که گذشت، تا حد زیادی کاهش یافت و با بازگشایی مرزهای شرقی کشور و تداوم روند واردات و صادرات کالاها، پیش‌بینی می‌شود تاثیر منفی این خبر بر بازار ارز از میان برود. علاوه بر این، کارشناسان پولی و بانکی دسته دوم عواملی که محرک موج اخیر افزایش قیمت‌ها در بازار ارز هستند را افزایش متغیرهای پولی معرفی می‌کنند. در خردادماه بود که بانک مرکزی آمارهای کلان اقتصادی را منتشر کرد که بر پایه آن، رشد شدید پایه پولی در سه‌ماه ابتدایی سال جاری مشخص شد که نشان دهنده رشد نقدینگی کشور بود. تمامی این عوامل به معنای افزایش انتظارات تورمی هستند که نتیجه آن از ابتدای مردادماه در بازار ارز نمایان شده است.
ابهامات روند سیاست های پولی و ارزی 
در این میان، با توجه به اینکه هنوز وزرای دولت جدید به طور کامل مستقر نشده و سیاست های اقتصادی دولت سیزدهم مشخص نشده است، کارشناسان و فعالان اقتصادی در روزهای اخیر ابهاماتی نسبت روند سیاست های پولی و ارزی داشته اند. اما بسیاری از کارشناسان اقتصادی امیدوارند، با توجه به کسب رای اعتماد تمامی اعضای اقتصادی کابینه دولت سیزدهم در جلسه روز چهارشنبه مجلس شورای اسلامی، به زودی این ابهامات در ذهن فعالان بازار ارز از میان برود و با رفع نگرانی‌ها شاهد کاهش نوسان در بازار باشیم. 
علاوه بر این، برای امیدوار بودن به کاهش نوسان در بازار ارز و تعدیل قیمت‌ها، سیگنال‌های مثبت دیگری هم در روزهای پایانی هفته به بازار ارز مخابره شد. اولین سیگنال از سوی تحلیلگران فنی است که گروهی از آنان معتقدند قیمت‌های موجود در بازار به صورت حتم با یک اصلاح قیمتی مواجه خواهد شد. این تحلیلگران امیدوار هستند همزمان با استقرار وزاری اقتصادی، از روز شنبه شاهد بروز این روند اصلاحی باشیم.
اما دومین سیگنال مثبت را مسوولان جدید دولتی به بازار مخابره کردند، بر اساس گفته‌های آنها در مساله تامین ارز اقداماتی در حال انجام بوده و همچنین گشایش‌هایی در حال به وجود آمدن است. همین سیگنال مثبت منجر به این شده است که در روز پایانی هفته در میان معامله‌گران بازار ارز زمزمه‌هایی مبنی بر احتمال افت قیمت ها در بازار ارز شنیده شود.  بنابراین انتظار می‌رود این سیگنال‌های مثبت نتایج خود را در معاملات هفته آینده بازار ارز نشان دهند.
سیگنال صرافی‌های بانکی به بازار
روز پنج‌شنبه قیمت فروش دلار صرافی‌های بانکی بالا رفت و این موضوع در بازار معمولا به معنای احتمال افزایش عرضه بازارساز تلقی می‌شود. در آخرین روز هفته، صرافی‌های بانکی نرخ فروش دلار را ۶۰۰ تومان افزایش دادند و به ۲۷ هزار و ۶۵۰ تومان رساندند. به گفته فعالان، زمانی که بازارساز نرخ خود را به قیمت دلار بازار آزاد نزدیک می‌کند، به معنای آن است که قصد دارد از قیمت‌های بالا عرضه خود را کلید بزند و نوسان‌گیران را دچار ضرر کند.
به گفته فعالان زمانی که قیمت صرافی‌های بانکی افزایش پیدا می‌کند، تقاضای کاذب نیز از بازار خارج می‌شود. در واقع کسانی که در روز‌های قبل به امید خرید ارز ارزان به بازار مراجعه کرده بودند، در روز پنج‌شنبه تمایلی برای فعالیت در بازار نداشتند، چرا که نمی‌توانستند از فاصله قیمت بازارساز و بازار آزاد کسب سود کنند. جدا از این برخلاف سایر روز‌های هفته در روز پنج‌شنبه روند قیمت دلار نزولی شده بود و احتمال قرار گرفتن در موقعیت ضرر باعث می‌شد تمایل معامله‌گران برای خرید کمتر شود.
علامت درهم به دلار
دیگر علامت کاهشی که روز پنج‌شنبه بر بازار اثر گذاشت، برگشت حواله درهم به زیر مرز ۷ هزار و ۶۰۰ تومانی بود. روز پنج‌شنبه درهم در معاملات حواله‌ای تا محدوده ۷ هزار و ۵۸۰ تومان افت کرد و در بازار نقدی نیز در مقاطعی در حجم خرد در محدوده ۷ هزار و ۵۹۰ تومان معامله شد. به باور اکثر فعالان بازار، بین قیمت حواله درهم و بازار آزاد دلار رابطه مستقیمی وجود دارد و افت یکی منجر به کاهش دیگری می‌شود.
ادامه در صفحه 3